Ukrayna müharibəsi: Qəddar oyun, hədəfə görə mükafat

Ukraynada Dron Birlikləri üçün Yeni Motivasiya Sistemi: Xallar və Mükafatlar

Ukraynalı rəsmilər cəbhə xəttindəki hərbçilərin motivasiyasını yüksək saxlamaq məqsədilə maraqlı bir tətbiqi işə salıb. Dron istifadə edən birliklərə yönəlmiş bu tətbiqə əsasən, hər uğurlu hücumda xal qazanan birliklər birinci olduqları təqdirdə mükafatlandırılır. "The New York Times" qəzetinin verdiyi xəbərə görə, bir rus əsgərini yaralamaq 8, öldürmək isə 12 xal qazandırır. Dron operatoru rus əsgərini əsir götürməyi bacardığı halda isə "böyük mükafat" olaraq 120 xal əldə edir. Ukrayna hökuməti cəbhə xəttindəki bu sistemi ilk dəfə 2024-cü ilin avqust ayında sınaqdan keçirməyə başlayıb. Bu yarışmada uğurlu olan komandalara topladıqları xallar müqabilində daha böyük dron sistemləri və daha təsirli sursatlar verilir. Beləliklə, bir komanda nə qədər çox xal qazanarsa, o qədər təsirli sistemlərə sahib ola bilir və bu sayədə Ukraynanın əlində olan hərbi sistemlər, onları daha uğurlu şəkildə istifadə edə bilən Rus hərbçilərinə qarşı fəaliyyət göstərən əsgərlərə yönləndirilə bilir. Bir çox şəxsə görə, bu tətbiq əsgərlərə uğurları qarşılığında verilən medal və rütbə kimi ənənəvi mükafatların rəqəmsal dövrə uyğunlaşdırılmış formasıdır.

Uğurlu Hücumların Təsdiqi və Qiymətləndirilməsi

Yarışmanın inkişafına kömək edən Rəqəmsal Transformasiya Naziri Mixaylo Fedorov bildirib ki, dron qrupları uğurlu hücumlarının videolarını Ukraynanın paytaxtı Kiyevdəki mərkəzi ofisə göndərir. Mütəxəssislər bu videoları araşdıraraq hücum tarixlərinə və təsdiqlənmiş məhvetmə hadisələrinə əsasən kimin xal alacağına qərar verir. Rəsmilər vurğulayır ki, müharibə 3,5 ili geridə qoymasına baxmayaraq, bu yarışma əsgərləri motivasiya edir, xüsusilə də canlı video görüntülərində şiddətə şahid olduqları üçün daimi stress altında olan dron operatorlarının enerjili qalmasına kömək edir. Bu vəziyyətin cəbhəyə müsbət təsir göstərdiyini ifadə edən Fedorov deyib: “Bu, düşməni dayandırmağımıza kömək edir. Ordumuza əlavə hərbçilərin motivasiyasını təmin edən bir şeyi dəstəkləməkdən məmnunluq duyuruq”.

Cəbhədəki Rəqabət və Mükafat Sistemləri

Cəbhə xəttində davam edən Ukrayna dron yarışmasında 400-dən çox komanda mübarizə aparır. Rəsmilər qeyd edir ki, tam təchizatlı Pilotsuz Uçuş Aparatı (PUA) birlikləri olmayan bəzi piyada qrupları da, xal sistemi vasitəsilə avadanlıq qazana bilmək üçün PUA birlikləri yaradıblar. Yarışmada həm rus əsgərlərini, həm də onların avadanlıqlarını vuranlara xal verilir. Bir rus çoxlüləli raket sistemini məhv etmək 70 xala qədər, bir tankı məhv etmək 40 xal, bir tanka zərər vermək isə 20 xal qazandırır. Ukrayna ordusunun cəbhə xəttində təşkil etdiyi yarışmanın oxşar nümunələri Rusiya ordusunda da mövcuddur. Rusiya ordusunun daha əvvəl helikopter vuran əsgərlərə 2 min 400 dollar, bir çox ölkə tərəfindən Ukraynaya yardım olaraq verilən Leopard tanklarından ələ keçirən əsgərlərə isə 12 min dollarlıq mükafatlar verəcəyi açıqlanmışdı.

Dəyişən Taktikalar və Puanlama Sistemindəki Yeniliklər

Cəbhə xəttində xidmət edən əsgərlərə görə, Ukrayna dron yarışmasındakı rəqabət əvvəlkindən daha ciddi xarakter alıb. Əsgərlərin fikrincə, tanklar və zirehli döyüş maşınları dron sistemləri üçün asan hədəfə çevrildikdən sonra döyüş meydanında istifadələri məhdudlaşdırılıb. Bu vəziyyət də xal toplamağı çətinləşdirib. "NYT"yə danışan bir dron operatoru deyib ki, "Bu günlərdə düşmən maşınlarını aşkar etmək son dərəcə çətinləşib və əgər bir maşın meşədən çıxarsa, ona hücum etmək üçün gözləyən bir sıra dron var deməkdir". Tanklar və zirehli maşınların cəbhədə daha az görünməyə başlamasından sonra Ukrayna hökuməti, Rusiyanın dəyişən taktikalarına cavab vermək üçün puanlama sistemində dəyişiklik edib və bu çərçivədə rus əsgərlərinin zərərsizləşdirilməsi prioritetə çevrilib. Yarışma başladığı zaman bir rus əsgərinin ölümü yalnız iki xal qazandırırdı. 2024-cü ilin oktyabrında isə bu, 6 xal oldu. Ötən ilin may ayında isə 12 xala yüksəldi.

Gələcək Hədəflər və Logistik Çağırışlar

Cəbhə xəttində fəaliyyət göstərən 429-cu İnsansız Sistemlər Alayının (AXİLLES) komandiri Yuriy Fedorenko bildirib ki, ukraynalı əsgərlər ayda 25 minə qədər rus əsgərini öldürməli və ya ağır yaralamalıdırlar. O əlavə edib ki, bu rəqəm Rusiyanın aylıq səfərbər etdiyi yeni əsgər sayına yaxındır. Fedorenko qeyd edib ki, Ukraynanın buna nail olması üçün hər rus piyada əsgərinə qarşı ən azı iki dron sisteminə, yəni ayda ən azı 50 min drona ehtiyacı var. Yuriy Fedorenko vurğulayıb: "Həddən artıq şişirtmədən deyirəm, Rusiyanın təzyiqi ilə üz-üzəyik. Rusiya bizi məhv etmək istəyir. Mən müharibəni bir oyun kimi görmürəm. Uğurlu döyüş əməliyyatları sayəsində daha çox təchizat əldə edə biləcəyimizi bilmək, bizə döyüşməyə davam etmək üçün vasitələrə sahib olacağımıza dair güvən verir."

Xal Sistemi və Təchizat Təminatı

Ukrayna ordusunun təşkil etdiyi Ukrayna dron yarışmasında əsgərlərin əlavə sursat sifariş etdiyi sistemdə ən uğurlu 10 komanda göstərilir. Lakin bu komandaların xalları ictimaiyyətlə paylaşılmır. Rəqəmsal Transformasiya Naziri Mixaylo Fedorov bildirib ki, Ukrayna ordusundakı birliklər sistem vasitəsilə 80 mindən çox dron və elektron müharibə sistemi alıb ki, bunların ümumi dəyəri 96 milyon dolları ötür.

"NYT"yə danışan ukraynalı əsgərlər, rus əsgərlərini və ya Rusiya ordusuna aid avadanlıqları məhv etmək üçün kifayət qədər motivasiyalı olduqlarını ifadə edərək, əsas məqsədlərinin xal toplamaq deyil, ehtiyac duyulan yerlərdə müəyyən edilmiş hədəfləri məhv etmək olduğunu söyləyiblər. Lakin əsgərlərin fikrincə, yarışma hərbçilərin motivasiyasını artıra bilər və dron operatorları hədəfi ilk vuran olmaq üçün bir-biri ilə rəqabət aparır. Yarışma şərtləri daim yenilənir. Son dəyişikliklərlə birlikdə, birliklər artıq yaralı əsgərləri xilas etmək, kəşfiyyat dronları ilə rus avadanlıqlarını aşkar etmək və süni intellekt dəstəkli idarəetmə sistemlərindən istifadə edərək hədəfləri məhv etmək kimi logistik vəzifələrdə robotlaşdırılmış yerüstü nəqliyyat vasitələrindən istifadə edərək də xal qazana biləcəklər. Yarışma şərtləri daim yenilənsə də, mükafatlandırma hissəsində bəzi logistik çətinliklər yaşanır. Birlik komandirləri yeni pilotsuz uçuş aparatlarının kifayət qədər sürətlə gəlmədiyini bildirir, bəzi əsgərlər isə xal qazandırmayan dəyərli rus avadanlıqlarını məhv etdiklərindən şikayət edirlər və bu avadanlıqların da puanlamaya daxil edilməsini istəyirlər.

24 saat